Oklejanki (oklejanie sitowiem)

Oklejanie sitowiem to stara tradycyjna technika ozdabiania jaj wielkanocnych, znana i szczególnie popularna na Kurpiach i Mazowszu. Na Opolszczyźnie technika ta pojawiła się w latach 90. XX wieku. Została rozpropagowana przez twórczynie ludowe między innymi Marię Maciak i Annę Kośną, które korzystając z literatury tematu oraz uczestnicząc w różnych warsztatach, konkursach opanowały tajniki tej techniki. Liczba osób zdobiących jajka w ten sposób od kilku lat utrzymuje się na względnie stałym poziomie. Oprócz wymienionych artystek pojawiły się inne bardzo uzdolnione twórczynie: nieżyjąca już Leokadia Suchanek, która wykonywała najbardziej kolorowe kompozycje czy też Agnieszka Rosicka ze swoimi subtelnymi, pastelowymi wzorami. Wyrosło także młodsze pokolenie, głównie wychowankowie Anny Kośnej: Agata Mazur, Katarzyna Wirzeska, Karolina Kośny, Kamil Wojdyła. Spośród innych twórców młodego pokolenia warto wspomnieć o Dominice Sowie, Iwonie Kondzieli i Olafie Kandzii.

Do ozdabiania oklejanek używa się rdzenia sitowia, trawy rosnącej na terenach podmokłych oraz kolorowych włóczek. Do tego celu najlepiej nadaje się świeży rdzeń, który posiada odpowiednią giętkość i sprężystość. Przesuszony staje się nazbyt kruchy i nie nadaje się do oklejania. Sitowie można przechowywać, przy czym przed ozdabianiem należy je zwilżyć wodą, aby nabrało odpowiedniej giętkości. Oklejanie zaczyna się od czubka jajka. Smaruje się go klejem z żytniej mąki albo kupnym klejem roślinnym. Następnie przykleja się sitowie lub kolorową włóczkę, przyciska ją w miejscu posmarowanym klejem za pomocą palca, igły lub patyczka, robiąc nią okrążenia, by powstało oczko. Sitowie można wyginać w różne fantazyjne wzory, najczęściej spiralne lub łukowate. Na powierzchni jajka układa się rozmaite konfiguracje wzorów kwiatowych, solarnych, spirale, koła. W zależności od upodobań twórczyń kolorowe włóczki mogą mieć odcienie ciemne lub pastelowe.