PL
Chałupa z Radłowa, 1823 r.
Chałupa zwana dawniej „szpitalem”, pochodzi z północno-wschodniej części Śląska Opolskiego. Pierwsze zapisy źródłowe o budynku pełniącym funkcję przytułku w Radłowie datowane są na 1740 r. Następne informują o bardzo złym stanie technicznym budynku, pochodzą z 1819 roku. W 1823 roku chałupę wyremontowano lub odbudowano na nowo i w tej postaci dotrwała do czasów współczesnych. Wnętrze podzielone na dwie duże izby, sień i trzy komory. Chałupa wybudowana z bali świerkowych i jodłowych z dachem pokrytym słomą. Drzwi wejściowe opierzane deskami w romb. Drzwi wejściowe ozdobione obite deseczkami. Od początku swego istnienia w Radłowie pełniła funkcję tzw. ”szpitala” dla potrzeb ludzi biednych, starych i niedołężnych. Ostatni lokatorzy opuścili ją w latach 50-tych XX wieku.
Obecna ekspozycja przedstawia wnętrze wiejskiego domu z lat 20. XX w. Postępująca w tych latach modernizacja wsi powoduje zmiany zarówno w układzie, jak i wyposażeniu wnętrz. Zmiany te następują zwłaszcza po 1924 roku, kiedy po zażegnaniu kryzysu wzrasta stopa życiowa społeczeństwa, a wieś zaczyna się unowocześniać.
W tym czasie przestaje obowiązywać również podział wnętrza na czarną i białą izbę. Rolę czarnej izby przejmuje kuchnia, w której ustawiano meble, stanowiące wiano wychodzącej za mąż dziewczyny. W skład kompletu, wykonywanego na zamówienie w zakładzie stolarskim, wchodził duży, najczęściej trzydrzwiowy kredens, tzw. bifej, stół z krzesłami i taboretami ustawiany na środku kuchni, szafka na szczotki, pasty do butów, itp., a także stojak lub szafka na miskę oraz wisząca półka, tzw. romka na kubki, filiżanki, itp.
W komorze za kuchnią przechowywano żywność i sprzęt gospodarstwa domowego: wirówkę do mleka tzw. centryfugę, lodówkę szafkową izolowaną od środka blachą, w której żywność chłodzono lodem umieszczanym w specjalnych komorach.
Znajdującą się po przeciwnej stronie sieni sypialnię gospodarzy wyposażono w komplet mebli fornirowanych, pochodzących z opolskiego zakładu stolarskiego, a wykonanych w latach 20. XX w. Do kompletu należą: dwudrzwiowa szafa, podwójne łóżka, bieliźniarka tzw. wertiko, pełniąca również rolę domowego ołtarzyka oraz stół z krzesłami wyściełanymi skórą. Ozdobę pokoju stanowią tkaniny – haftowana makata nad łóżkami, muślinowa kapa i ażurowy obrus.
W komorze za sypialnią znajduje się skromnie urządzony pokoik „starej” gospodyni.
EN
Peasant cottage from Radłów, 1823
This peasant hut, formerly known as a 'hospital’, comes from the north-eastern part of Opole Silesia. The first source records concerning a building playing a role of a poorhouse in Radłów come from 1740. The next record, informing about a very poor condition of the building, comes from 1819. In 1823, the hut was either renovated or completely rebuilt and in this condition it has lasted until the present day. The interior is divided into two large chambers, a hall and three lards. The hut was constructed of spruce and fir logs, with a thatched gable roof. The entrance door is ornamentally boarded with small planks. From the beginning of its existence in Radłów, the hut played a role of the so called 'hospital’ for the poor, the old and the infirm. The last residents left the hut in 1950s.
This present exhibition displays the interior of a rural house of 1920s. Modernisation of the village being in progress at that time brought about changes in both furnishing and arrangement of the interiors. These changes occurred mainly after 1924 when, after the crisis had been resolved, the standard of living of the society became higher and the village started to modernise.
At that time, the division of the interior into a black chamber and a white chamber was also no longer valid. The role of a black chamber was taken over by a kitchen, in which the furniture being the dowry of a woman getting married was placed. Among the elements of the set, usually custom made in a carpenter’s shop, there was a large, most frequently three door cupboard, a table with chairs and stools placed in the middle of the kitchen, a cabinet for shoe polish and brushes, as well as a stand or a table for a washbasin and a wall shelf (so called romka) for mugs and cups.
In the lard behind the kitchen, foodstuffs and household appliances were kept: a milk centrifuge and a cupboard style refrigerator in which the food was cooled by ice placed in special sections.
The hosts’ bedroom located on the opposite side of the hall was furnished with a set of veneered furniture that comes from a carpenter’s shop in Opole and was made in 1920s. The following are the elements of this set: a double door wardrobe, double beds, a linen chest also playing a function of a family altar, as well as a table with leather upholstered chairs. Tapestries are elements of decoration in the room – embroidered wall hanging above the beds, a muslin bedspread and an openwork tablecloth. In the larder behind the bedroom, there is a modestly arranged room of the 'elderly hostess’.
DE
Bauernhaus aus Radłów, 1823
Bauernhaus aus Radłów, sogenanntes „Krankenhaus“, 1823
Das Dorf Radłów liegt auf der nordöstlichen Seite der Woiwodschaft Oppeln. Das Krankenhaus wurde als Genugtuung für begangene Straftaten. Die ersten Notizen kommen aus 1740, die nächsten sind von 1819 und informieren über die schlechten technischen Bedingungen des Hauses. 1823 hat man das Objekt renovieren lassen oder auch neugebaut und so sieht es aus bis Heut. Das Innenraum ist auf zwei groβe Stuben, Flur und drei Kammern geteilt. Das Satteldach ist mit Stroh bedeckt. Bis 50 – Jahre des 20.Jh. war in dem Objekt ein Krankenhaus für arme und alte Leute. Jetzige Ausstellung stellt ein Haus in 20.Jahre des 20.Jh. vor. Deswegen sieht man „Neuigkeiten“ . Auβerdem sieht man dass das Volk immer reicher wurde, des es gibt schon andere Möbeln in der Küche und in den Schlafzimmer. Es gibt nicht mehr die Einteilung – schwarze Stube – weiβe Stube. In der „alten“ schwarzen Zimmer gibt es jetzt eine Küche wo Möbeln stehen die, die Hauswirtin als Aussteuer (auf der Hochzeit von seiner Mutter) bekommen hat. Zu den Möbeln gehören ein groβer Tisch mit Stühlen und Hocker, sie in der Mitte der Küche standen. Es gab auch verschiedene Regale für Bürsten oder Schuhpaste, Regale für Tassen und Becher, Ständer für eine Schüssel zum Baden. In der Kammer hat man Lebensmittel und Haushaltgeräte aufbewahrt: Zentrifuge für das Milch, Kühlschrank – isoliert in der Mitte mit Blech in deren man das Essen mit Eis gekühlt hat.
Auf der anderen Seite ist das Schlafzimmer, mit einen zweiteiligen Schrank, Ehebetten, Wäscheschrank, ein kleiner Tisch mit Stühlen ausgestattet. Das Zimmer ist mit einen Wandteppich und Ajourtischdecke beschmückt. In der Kammer neben den Schlafzimmer ist eine Ausstellung eines kleinen Zimmers, für die „alte“ Hauswirtin gemacht.