Partnerstwo „Kresy”

W Polsce działa wiele instytucji i organizacji, które badają, dokumentują i popularyzują informacje o dawnych Kresach Wschodnich II RP. Swoją działalnością przyczyniają się one do tego, że rośnie baza wiedzy o Kresach i utrwala się pamięć o nich.

Jako różnego rodzaju instytucje często nie wiemy jednak, czym zajmują się inni a wiedza o tym byłaby bardzo przydatna dla każdego z nas – potrzebujemy wymieniać się na bieżąco informacjami o aktualnych działaniach, o bazach danych i zabytkach zgromadzonych w naszych zbiorach, o planach działalności naukowej i popularyzatorskiej. Z pewnością pozwoliłoby to na lepsze wykorzystanie potencjału, którym każdy z nas dysponuje.

Dlatego postanowiliśmy się „zsieciować” w formie powołania Partnerstwa „Kresy”. Jesteśmy przekonani, że wymiana informacji i indywidualne kontakty, które sieć uaktywni,  uczyni efekty naszej pracy bardziej dostępnymi, pozwoli na zaplanowanie wspólnych działań a także wzmocni społeczny przekaz naszej działalności.

Przystąpienie do Partnerstwa „Kresy” jest dobrowolne i otwarte dla każdej instytucji i organizacji, które zajmują się dziedzictwem kulturowym Kresów. Zapraszamy.

Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu

Zgodnie ze swoim statutem, Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu gromadzi, dokumentuje i popularyzuje zabytki z zakresu kultury ludowej regionu – mieszkańców zasiedziałych tu od pokoleń, ale też tych, którzy zamieszkali na tych terenach po 1945 roku. Stąd też w naszych zbiorach znajdują się również sprzęty gospodarcze, narzędzia, elementy ubiorów, tkaniny, meble i inne przedmioty przywiezione przez przesiedlonych z terenów Kresów Wschodnich II RP. W oparciu o te zbiory w roku 2008 w chałupie ze Starego lasu 65 została urządzona stała wystawa poświęcona Kresowianom a jej bardzo istotnym elementem stał się zestaw wielkoformatowych fotografii przedstawiających transporty przesiedleńców, wykonane w 1945 roku przez Stanisława Bobera (fotografa opolskiego, który sam przyjechał z Kresów). Za tę wystawę Muzeum otrzymało nagrodę w konkursie na wydarzenie muzealne roku, organizowanym przez MKiDN.

Na imprezy folklorystyczne organizowane przez Muzeum zapraszamy amatorskie zespoły, które mają tu możliwość przedstawienia muzyki i pieśni swoich przodków, co przyczynia się do zróżnicowania artystycznego programu artystycznego, adekwatnego do kulturowego zróżnicowania społeczeństwa Śląska Opolskiego.

Utrwalamy także i popularyzujemy przejawy sztuki ludowej, której źródła znajdują się na Kresach –  poprzez organizację konkursów, warsztatów, pokazów i wystaw poświęconych pisance, która na naszym terenie skutecznie „konkuruje” ze śląską kroszonką. Ponad dwumetrowa makieta pisanki została przez nas ustawiona w Tułowicach jako dowód uznania dla pisankarek mieszkających w tej  miejscowości i w okolicznych wsiach oraz jako „pomnik” niematerialnego dziedzictwa Kresów. Innego rodzaju pomnikiem jest „Dąb Kresowy” posadzony na terenie Muzeum kilkanaście lat temu w trakcie jednej z imprez plenerowych pt. „Dni Kresowe”.

Projekt „Rodem z Kresów. Historie osobiste”

Od blisko roku wspólnie z Towarzystwem Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Stowarzyszeniem Opolscy Genealodzy oraz Radiem Opole Muzeum realizuje projekt pn. „Rodem z Kresów. Historie osobiste”. Głównym celem projektu jest prowadzenie badań naukowych i popularno-naukowych, dokumentowanie i popularyzowanie wiedzy o historii i kulturze kresowej. Elementami projektu są:

• rejestracja wspomnień (audio-wideo) osób pochodzących z Kresów Wschodnich II RP lub członków rodzin o kresowym pochodzeniu, obecnych mieszkańców Opolszczyzny (wspomnienia związane z pochodzeniem kresowym, charakterystyką rodziny, miejscem zamieszkania przed wojną, okresem wojny i okupacji, przesiedleniem i osadnictwem na Śląsku),
• archiwizacja nagrań audio-video; utworzenie tzw. archiwum mówionego, czyli zachowanych i nagranych ustnych relacji świadków z przeszłych wydarzeń historycznych widzianych na własne oczy i bazujących na osobistych przeżyciach i opiniach mówiącego,
• organizacja spotkań wspomnieniowych z osobami pochodzącymi z Kresów Wschodnich II RP lub członkami rodzin o kresowym pochodzeniu, obecnie mieszkańcami Opolszczyzny,
• digitalizacja i archiwizacja osobistych materiałów (fotografii, dokumentów o wartości historycznej),
• realizacja przez dziennikarza Radia Opole audycji radiowych – reportaży z udziałem ww. świadków historii w oparciu o materiały udostępnione przez Muzeum, świadków historii i własne nagrania,
• udostępnienie nagrań – emisja na antenie Radia Opola,
• udostępnienie informacji o projekcie w sieci – na stronach internetowych Muzeum oraz Radia Opole.

Pomysłodawczynią i koordynatorką projektu jest Magdalena Górniak-Bardzik, kustosz w Dziele Kultury Materialnej i Folkloru (magdalena.gorniak@muzeumwsiopolskiej.pl)