VII WOJEWÓDZKI KONKURS PLASTYKI OBRZĘDOWEJ I RĘKODZIEŁA ARTYSTYCZNEGO
Szanowni Państwo!
Cieszymy się, że w bieżącym roku będziemy realizować siódmą edycję Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej i Rękodzieła Artystycznego. W jego ramach odbędą się dwa konkursy: XXX Wojewódzki Konkurs Plastyki Obrzędowej Kroszonki Opolskie 2021 i X Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany oraz dwie stacjonarne wystawy pokonkursowe, poświęcone tematyce zdobienia jaj wielkanocnych i malowaniu porcelany opolskiej, które prezentowane będą w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. Jako działania wzmacniające przewidujemy przeprowadzenie darmowych – mobilnych i stacjonarnych – warsztatów dla dorosłych z zakresu malowania opolskiej porcelany. Interesującym efektem naszych działań będzie także zapewne jubileuszowe wydawnictwo pokonkursowe. Celem projektu jest popularyzacja tradycyjnych elementów dziedzictwa niematerialnego w zakresie plastyki obrzędowej (unikalnej w skali kraju i Europy – wpisanych na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego: umiejętności wykonywania kroszonki opolskiej (2019) oraz pisania pisanek na Śląsku Opolskim (2020) a także wytworów innych tradycyjnych technik zdobienia jaj wielkanocnych: oklejania sitowiem, trawienia kwasem) oraz unikalnej umiejętności przenoszenia wzoru z kroszonki na opolską malowaną porcelanę (wpisanej na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego w 2019 roku). W tym celu wykonane zostaną instruktażowe filmy przedstawiające poszczególne umiejętności, które zostaną zamieszczone na stronie internetowej muzeum. W celach promocyjnych wykonane będą trzy wielkie makiety jaj, ulokowane następnie w gminach Tułowice, Strzeleczki i Chrząstowice.
Projekt ten wspiera wysiłki lokalnych społeczności na rzecz zachowania elementów krajobrazu kulturowego Opolszczyzny ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich, zapewnia ochronę tradycji i dziedzictwa kulturowego, promuje opolską wieś i jej bogactwo kulturowe.
Zadanie jest finansowane ze środków Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury i z budżetu Samorządu Województwa Opolskiego.
XXX Wojewódzki Konkurs Plastyki Obrzędowej “Kroszonki Opolskie 2021”
Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w XXX edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej Kroszonki Opolskie 2021 organizowanej przez Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu przy współudziale Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego i Oddziału Opolskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Więcej informacji w regulaminie konkursu.
Wszystkich chętnych serdecznie zapraszamy do udziału w konkursie!!!
Filmy instruktażowe – zdobienie jaj wielkanocnych
Wojewódzki Konkurs Plastyki Obrzędowej
Kroszonki Opolskie
Zdobienie jaj wielkanocnych było praktykowane na Opolszczyźnie już na początku XIX wieku. Początkowo jajka ozdabiano techniką batikową czyli pisano woskiem po skorupce. Technika rytownicza (drapanie po zabarwionej skorupce ostrym narzędziem) pojawiła się w I połowie XIX wieku. Wzrost popularności techniki rytowniczej na Opolszczyźnie nastąpił po II wojnie światowej. Przyczynił się do tego organizowany od 1958 roku wojewódzki konkurs kroszonkarski, w którym uczestniczyły wyłącznie osoby dorosłe, tworzące kroszonki i pisanki. Kroszonki ozdabiała ludność autochtoniczna, pisanki wykonywały natomiast osoby, które przywędrowały na obszar Śląska Opolskiego z Kresów Wschodnich. Formuła konkursu uległa rozszerzeniu w 1992 roku, kiedy patronat nad imprezą objęło Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu, działające w porozumieniu z Ligą Kobiet Polskich. Od tego momentu przedsięwzięcie zmieniło nazwę na Wojewódzki Konkurs Plastyki Obrzędowej Kroszonki Opolskie. Oprócz przewodu konkursowego muzeum zorganizowało lekcje o obrzędowości wielkanocnej, połączone z działaniami warsztatowymi. Utworzono osobną kategorię uczestników konkursu, przeznaczoną dla dzieci i młodzieży szkolnej. Od 16 lat współorganizatorem konkursu jest Oddział Opolski Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Przebieg imprezy jest dokumentowany przez pracowników muzeum. Każdorazowo wykonane prace są prezentowane na wystawie pokonkursowej. W 2016 i 2019 roku Muzeum zorganizowało wystawy mobilne, prezentowane w 9 ośrodkach miejskich i 5 wiejskich na terenie województwa opolskiego. Od 2016 roku prowadzone są bezpłatne stacjonarne i mobilne warsztaty zdobienia jaj wielkanocnych. W 2020 roku muzeum przeprowadziło akcję promocyjną (O)Polska kroszonka, w ramach której zorganizowano happening w Centrum Handlowym Karolinka połączony z warsztatami zdobienia jaj wielkanocnych. Wykonano także 5 makiet kroszonek udekorowanych przez twórczynie ludowe, które ustawiono w zasłużonych dla kroszonkarstwa gminach: Ozimku, Łubnianach, Gogolinie i Kolonowskiem oraz w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego. W bieżącym roku ustawione zostaną trzy makiety: dwie kroszonki w gminach Strzeleczki i Chrząstowice oraz pisanka w gminie Tułowice. Należy tu nadmienić, że w 2019 roku umiejętność wykonywania opolskiej kroszonki a w 2020 umiejętność pisania pisanek na Śląsku Opolskim zostały wpisane na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Oprócz wystawy internetowej planujemy także otwarcie wystawy stacjonarnej oraz jubileuszową publikację. Aktualnie placówka posiada największą w kraju kolekcję jaj wielkanocnych – liczy ona ponad 3200 eksponatów. Takie zbiory nie mogłyby powstać, gdyby nie zaangażowanie opolskich twórców. W 30 edycjach konkursu „Kroszonki Opolskie” wzięło udział około 1830 osób dorosłych oraz 2200 dzieci i młodzieży szkolnej. Spośród osób dorosłych należałoby tu wspomnieć o nestorkach opolskiego kroszonkarstwa: Stefanii Topoli, Gertrudzie Kleman, Edeltraud Fornol, Edeltraudzie Krupop i nieżyjących już Marii Rudzik i Marii Kobyłce. Największa liczba zasłużonych twórczyń wywodzi się ze średniego pokolenia i tutaj zaliczają się wielokrotnie nagradzane: Halina Jakubowska, Helena Wojtasik, Wiesława Grzybowska, Jadwiga Chromik, Krystyna Holeniewska, Anna Kośna, Teresa Sobota, Barbara Herok, Kornelia Gabrielczyk, Barbara Matyszok, Renata Janik, Teresa Ozimek, Łucja Mandalka, Edyta Cichoń, Renata Cohaus, Grażyna Joszko, Elżbietą Pazur, Irena Simon,, Bożena Konieczko, Mariola Blania. Nie można także zapomnieć o wyjątkowo uzdolnionych przedstawicielach młodego pokolenia: Patryku Blani, Wiolecie Obrzud, Andrei Joszko, Adriannie Kozyrze, Annie Ozimek, Katerynie Barton oraz nieodżałowanej pamięci Agnieszce Gryc. To ich dzieła mogliście i możecie Państwo podziwiać. Chwała Twórcom!!!
Wielokrotni laureaci Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej Kroszonki Opolskie
XXX Wojewódzki Konkurs Plastyki Obrzędowej „Kroszonki Opolskie 2021”
XXX edycja Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej „Kroszonki Opolskie 2021” zorganizowana została przez Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu i Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego przy współpracy Oddziału Opolskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Projekt ten został objęty honorowym patronatem Marszałka Województwa Opolskiego Andrzeja Buły. Po raz pierwszy i miejmy nadzieję, że ostatni konkurs odbył się w wersji zdalnej. Prace wykonane w domu uczestnicy przynosili do Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu w terminie do 26 lutego 2021 r. Uczestnicy konkursu dla dzieci i młodzieży zobowiązani byli do dostarczenia dwóch własnoręcznie wykonanych kroszonek, pisanek, jajek trawionych kwasem lub oklejanek, natomiast osoby dorosłe miały dostarczyć trzy ozdobione jaja. W konkursie wzięło udział 78 osób dorosłych oraz 55 osoby w kategorii: dzieci i młodzież szkolna. Niska liczba uczestników w tej drugiej kategorii jest wynikiem braku przeprowadzonych dotychczas przed konkursem dodatkowych działań wzmacniających, w postaci warsztatów oraz zawieszenia stacjonarnego trybu nauczania w klasach 4-8 i szkołach ponadpodstawowych.
Po zakończeniu przewodu konkursowego prace zostały przekazane Jury, które dokonało oceny według następujących kryteriów:
- zachowanie tradycyjnych motywów i kolorystyki
- precyzja i dokładność wykonania
- walory artystyczne
z zachowaniem podziału na następujące techniki:
- kroszonki – jajka wykonane techniką rytowniczą (drapane)
- pisanki – jajka wykonane techniką batikową (pisane woskiem)
- jajka wykonane innymi technikami (np. trawione kwasem, oklejane, obszywane)
oraz kategorie wiekowe:
- dzieci młodsze (do 10 lat)
- dzieci starsze (11-14 lat)
- młodzież szkolna (15-18 lat)
- osoby dorosłe
Nagrody i wyróżnienia w XXX Wojewódzkim Konkursie Plastyki Obrzędowej „Kroszonki Opolskie 2021”
KATEGORIA: DOROŚLI
Technika rytownicza
Nagroda im. Jerzego Lipki
Wioleta Obrzud
I nagroda:
Patryk Blania
Grażyna Fila
Adrianna Kozyra
Anna Ozimek
II nagroda:
Mariola Blania
Andrea Michalik
Ewa Giemza
Teresa Ozimek
Agnieszka Rosicka
Irena Simon
III nagroda:
Renata Janik
Sonia Ozimek-Bandura
Gizela Śmieszek
wyróżnienia:
Magdalena Czekała
Andrea Joszko
Grażyna Joszko
Sabina Karwat
Bożena Konieczko
Halina Knosala
Julia Mania
Elżbieta Pazur
Iwona Pissarczyk
Monika Raczek
Krystyna Rudzik
Dorota Schmidt
Gabriela Waliczek
Technika batikowa
I nagroda:
Halina Jakubowska
II nagroda:
Krystyna Holeniewska
Helena Wojtasik
III nagroda:
Dorota Garbiec
Wiesława Żytkiewicz
wyróżnienie:
Jadwiga Chromik
Wiesława Grzybowska
Kazimiera Nowakowska
Zofia Pączek-Kuta
Agnieszka Pienio
Inne (oklejanie sitowiem, obszywanie i trawienie kwasem)
I nagroda:
Maria Maciak
II nagroda:
Karolina Kośny
III nagroda:
Teresa Sobota
wyróżnienie:
Anna Kośna
Jolanta Sowa
Kamil Wojdyła
KATEGORIA: DZIECI MŁODSZE (do 10 lat)
Technika rytownicza – nagród nie przyznano
Technika batikowa
I nagroda:
Łukasz Szczygieł
II nagroda:
Michał Marcinkiewicz
III nagroda:
Martyna Topolska
wyróżnienia:
Michał Kasperski
Karina Popów
Inne (oklejanie sitowiem, trawienie kwasem)
nagród nie przyznano
KATEGORIA: DZIECI STARSZE (11-14 lat)
Technika rytownicza
I nagroda: nie przyznano
II nagroda:
Jan Fila
Paulina Wien
III nagroda:
Małgorzata Cisowska
Julia Przybyła
wyróżnienia:
Natalia Baron
Emilia Kozub
Martyna Kwiatkowska
Wiktoria Pissarczyk
Wiktoria Sajonz
Kinga Staffa
Technika batikowa
I nagroda:
Klaudia Czaja
Amelia Nowak
II nagroda:
Marta Marcinkiewicz
III nagroda:
Daria Ogryzek
wyróżnienia:
Wiktoria Galla
Adam Kasperek
Inne (oklejanie sitowiem, trawienie kwasem)
nagród nie przyznano
KATEGORIA: MŁODZIEŻ SZKOLNA (15-18 lat)
Technika rytownicza
I nagroda:
Weronika Radajewska
Jacek Topola
Emilia Waliczek
II nagroda: nie przyznano
III nagroda: nie przyznano
wyróżnienia:
Monika Sochor
Julia Świerc
Technika batikowa
I nagroda:
Amelia Brój
Magdalena Szczygieł
II nagroda: nie przyznano
III nagroda: nie przyznano
wyróżnienie: nie przyznano
Inne (oklejanie sitowiem, trawienie kwasem)
I nagroda:
Dominika Sowa
II nagroda: nie przyznano
III nagroda: nie przyznano
wyróżnienie: nie przyznano
WYRÓŻNIENIA
ODDZIAŁ OPOLSKI STOWARZYSZENIA TWÓRCÓW LUDOWYCH:
Grażyna Czekała
Edeltraud Fornol
Gertruda Kleman
Łucja Mandalka
Małgorzata Mateja
Agnieszka Okos
Wanda Onik
Teresa Orlik
Magdalena Poprawka
Ewa Przybył
Halina Wachowska
Nagrody i odbiór
Nagrody rzeczowe w kwocie 2 750 zł oraz nagrody pieniężne w wysokości 8 250 zł zostały ufundowane ze środkówMinisterstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Wyróżnienia dla twórców STL w kwocie 550 zł ufundował Oddział Opolski Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Nagrodzone i wyróżnione w konkursie prace przechodzą na własność Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu.
Odbiór nagród i wyróżnień w kategorii osób dorosłych – przelew po uprzednim przesłaniu numeru konta na adres sekretariat@muzeumwsiopolskiej.pl lub w przypadku nie posiadania konta, istnieje możliwość osobistego odbioru w muzeum (konieczne okazanie się dowodem tożsamości). Nagrody w kategorii dzieci i młodzież mogą odebrać dorośli – opiekunowie prawni lub osoby pisemnie do tego upoważnione – w muzeum (konieczne okazanie się dowodem tożsamości)
Odsłonięcie makiet kroszonek i pisanki XXL
W dniach 27 marca 2021 dokonano w Chrząstowicach i Strzeleczkach uroczystego odsłonięcia makiet kroszonek XXL, wykonanych z żywicy poliuretanowej. Będą one promowały i popularyzowały wpisaną na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego umiejętność wykonywania kroszonek. W dniu 23 października 2021 dokonano w Tułowicach uroczystego odsłonięcia makiety pisanki XXL, promująccej wpisaną na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego umiejętność wykonywania pisanek na Śląsku Opolskim. W bezpośrednim otoczeniu makiet będą w przyszłości prezentowane materiały promujące Wojewódzkie Konkursy Plastyki Obrzędowej „Kroszonki Opolskie”. W uroczystościach wzięli udział: twórczynie ludowe, przedstawiciele władz samorządowych oraz dyrekcja i pracownicy Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu.
X Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany
Wszystkich chętnych zapraszamy do udziału w konkursie malowania porcelany opolskiej. To jedyna tego typu impreza na terenie województwa opolskiego. Organizator zapewnia materiały niezbędne do uczestnictwa w przewodzie konkursowym: porcelanę i farby naszkliwne. Konkurs malowania porcelany składa się z dwóch wydarzeń: przewodu konkursowego i wystawy pokonkursowej. Konkurs odbędzie się 31.08 2021 roku w siedzibie Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. Przewód przeprowadzany jest w godzinach od 9.00 do 17.00. W trakcie imprezy zorganizowany zostanie poczęstunek dla uczestników. Podczas zdawania pracy konkursowej każdy z uczestników otrzyma zaproszenie do udziału w uroczystym ogłoszeniu wyników. Wykonane prace zostaną wypalone w muzealnym piecu ceramicznym a następnie ocenione przez komisję konkursową.
Wręczenie nagród i otwarcie wystawy pokonkursowej będzie miało miejsce w trakcie imprezy plenerowej IX Święto Plonów – Targi Miodów 17.10.2021 roku. Wystawa będzie prezentowana w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu do 30.11.2021 roku. Do wystawy dołączona będzie prezentacja multimedialna i informator.
W trakcie konkursu obowiązują procedury opracowane przez Dyrektora MWO w Opolu dotyczące zachowań związanych z COVID-19 (pomiar temperatury, wypełnienie oświadczenia, zachowanie dystansu społecznego, maseczki na twarzy).
Serdecznie zapraszamy do udziału w konkursie!
Filmy instruktażowe
Bezpłatne zajęcia z malowania porcelany opolskiej!
Uprzejmie informujemy, że Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu organizuje dla osób dorosłych bezpłatne warsztaty malowania porcelany opolskiej. Są to działania wzmacniające X Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany organizowany w ramach VII Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej i Rękodzieła Artystycznego, prowadzone przez twórczynie z Oddziału Opolskiego STL (uznane zdobniczki porcelany). Zajęcia odbędą się w terminach 6-8 (prowadzący Teresa Ozimek), 13-15 (Stefania Topola)oraz 20-22 (Agnieszka Okos) i 27-29 (Małgorzata Mateja) sierpnia 2021 roku w godzinach od 9.00 do 13.00, w sali audiowizualnej Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu (nowym budynku recepcyjno-administracyjnym). Uczestnicy zobowiązani są do przyniesienia naczyń porcelanowych, organizator zapewnia przygotowane farby naszkliwne, stalówki z obsadkami, pomieszczenia do przeprowadzenia zajęć.
W trakcie zajęć obowiązują procedury opracowane przez Dyrektora MWO w Opolu dotyczące zachowań związanych z COVID-19 (pomiar temperatury, wypełnienie oświadczenia, zachowanie dystansu społecznego, maseczki na twarzy).
Wszystkich chętnych prosimy o kontakt z p. Bogdanem Jasińskim: tel. 77 457 2349, 606 355 549 email: bogdan.jasinski@muzeumwsiopolskiej.pl
Warsztaty wzmacniające X Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany
W bieżącym roku po raz kolejny zorganizowano bezpłatne kursy malowania porcelany prowadzone przez twórczynie ludowe: Małgorzatę Mateję, Stefanię Topolę, Agnieszkę Okos i Teresę Ozimek. Odbywały się one w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. W trakcie 12 warsztatów (6-8, 13-15, 20-22, 27-29.08.2021) uczestnicy zapoznali się z podstawami techniki wykonywania zdobienia porcelany, podstawowymi informacjami na temat surowców i narzędzi oraz techniki wypału ozdobionej porcelany. Każdy z uczestników zobowiązany był do przyniesienia naczyń ze sobą. Za organizację zajęć (narzędzia, farby oraz możliwość wypalenia wykonanych prac) odpowiadali pracownicy muzeum i twórcy ludowi. Zajęcia te cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem. Ogółem we wszystkich warsztatach wzięło udział 240 osób.
Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany
W 1963 r. w trakcie obrad jury Wojewódzkiego Konkursu Kroszonkarskiego muzealnicy oraz pracownicy opolskiej Cepelii zadecydowali aby podjąć działania zmierzające do przeniesienia tradycyjnego wzornictwa z kroszonek na bardziej trwały materiał. Realizacji tego pomysłu podjęli się etnograf Czesław Kurek oraz prezes opolskiej Cepelii Jan Matysek, który zlecił przeprowadzenie w spółdzielni prób zdobniczych na niskogatunkowym porcelicie z zakładu w Tułowicach. Do działań tych wyznaczona została utalentowana opolska twórczyni ludowa Stefania Okos. Na uprzednio natryskiwanych na mokro przez producenta i odpowiednio posuszonych naczyniach za pomocą specjalnie zaostrzonego patyczka wyryła drobne kwiatowe wzory w formie szlaczków. Po dostarczeniu asortymentu do pracowni spółdzielni całość została wypalona w piecu ceramicznym. Początkowo opolska Cepelia nie otrzymała zgody na rozpoczęcie produkcji, gdyż centrala uważała malowanie na porcelicie za technologię nazbyt nowoczesną. Pozytywna opinia znanego polskiego etnografa prof. Romana Reinfussa zadecydowała o zmianie stanowiska Warszawy. Powierzchnię porcelitu natryskiwano farbami w tonacji: granatowej, czarnej, ciemnobrązowej, bordowej, ciemnozielonej. Z czasem do drapania zaczęto używać specjalnie zaostrzonych końcówek drewnianych obsadek od stalówek. Żeby zmniejszyć straty przygotowywanego asortymencie w trakcie transportu, proces natryskiwania farb przeniesiono do pracowni Cepelii. Kolejny etap rozwojowy tej technologii stanowiło nanoszenie na wydrapane miejsca farb w kilku kolorach, co sprawiało, że cała kompozycja stawała się bardziej barwna. Po przeprowadzeniu kontroli jakości wyroby załadowywano do piecy ceramicznych i wypalano w temperaturze 800 º C.
Próby na porcelanie rozpoczęto w drugiej połowie lat 60. XX w. Zadecydowała o tym znacznie wyższa jakość tego surowcu w stosunku do porcelitu. Gotowe szkliwione naczynia zakupywano w zakładach w Wałbrzychu i Jaworzynie Śląskiej. W 1968 r. opracowano nową technologię, stanowiącą kanon wytwarzania współczesnej opolskiej malowanej porcelany. Powierzchnię naczynia zdobi się przy użyciu stalówki z obsadką. Najpierw twórczynie rysują kompozycję, stosując czarną farbę naszkliwną. Żeby była ona czytelniejsza, pomiędzy ornamenty wprowadza się wolną przestrzeń. Część twórczyń maluje wzór części środkowej i przy jego krawędziach, pozostawiając wolne przestrzenie pomiędzy nimi, po to aby kompozycja była czytelniejsza. Jeszcze inne zwłaszcza te starsze tworzą pełną, dookolną kompozycję ze szlaczkami przy dolnej i górnej krawędzi naczynia. Do nakładania kolorów bardzo często używają starych, zużytych stalówek, posiadających znacznie szersze zakończenie. Podobnie jak w przypadku tworzenia kroszonek podczas malowania powierzchni obowiązuje reguła od szczegółu do ogółu, czyli najpierw zdobi się środek kwiatka a na końcu obrzeża płatków. Farby naszkliwne są mieszane z terpentyną balsamiczną lub z tzw. balsamem, w skład którego wchodzą: kalafonia, olej wrzecionowy i terpentynę balsamiczna. Malowania kompozycji dokonuje się przez nakładanie warstw poszczególnych kolorów tj.: najpierw żółty, później czerwony, niebieski itd. Pod koniec lat 60. I na początku lat 70. twórczynie wykonywały duże czytelne malunki z pięknymi kwiatami i wiciami roślinnymi. Zatrudnienie dużej ilości nowych pracowników w połowie lat 70. spowodowało znaczny wzrost produkcji oraz rywalizację. To wówczas zaczęło się rozpowszechniać bardzo drobne i zagęszczone wzornictwo spotykane we współczesnych wyrobach.. Malatury na naczyniach w niczym już nie przypominały przejrzystych, prostych wzorów z kroszonek. Na opolskiej porcelanie pojawiały się wzory jednobarwne, cieniowane (brązowe, niebieskie, czarne), dzisiaj już rzadko spotykane. Kolorem podstawowym w przypadku kompozycji barwnych stał się niebieski, jako uzupełnienie stosowano czerwień, pomarańcz i zieleń a dopełnienie całości stanowiły żółty, biały niekiedy brąz, fiolet. W malunkach dominuje ornamentyka roślinna w postaci wici roślinnych liści i mniej lub bardziej fantazyjnych kwiatów. Niektóre z twórczyń dekorują porcelanek drobne motywy zoomorficzne tj.: pszczoły, biedronki, motyle, ślimaki, ptaszki. Po podsuszeniu naczynia wkłada się do pieca, gdzie są wypalane w podobnej temperaturze jak w przypadku porcelitu. Opolska Cepelia przez wiele lat organizowała wewnętrzne konkursy zdobniczek porcelany. Uzyskiwana gratyfikacja finansowa miała niewątpliwie wpływ na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników. Niestety pod koniec lat 90. spółdzielnia zaczęła się borykać z problemami finansowymi, w efekcie czego w 2006 r. ogłosiła upadłość. Tym samym został zakończony pewien etap działań opolskich malarek porcelany. Niektóre z nich próbują nadal tworzyć, a inne z powodu zlikwidowania firmy pracodawcy zaprzestały działalności. Pomimo tego malowana porcelana jest stale obecna jako popularny artefakt w galeriach dawnej Cepelii i innych sklepach na terenie całego kraju. Aktualnie zauważalny jest powolny wzrost zainteresowania ręcznie dekorowanymi wyrobami. Funkcjonujące na rynku pracownie to firmy jednoosobowe. Dzięki kontaktom z regionalnymi władzami, jednostkami kultury twórczynie mają możliwość uczestniczenia w imprezach plenerowych oraz pokazach w kraju i zagranicą, gdzie prezentują ten unikalny opolski wytwór. W chwili obecnej na Opolszczyźnie mieszka około 40 malarek porcelany.
W celu zaktywizowania polskiego środowiska zdobniczek porcelany zrodził się pomysł kontynuowania konkursów malowania opolskiej porcelany. W 2012 r. w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu przeprowadziło wspólnie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego i Opolskim Oddziałem Stowarzyszenia Twórców Ludowych I Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany, w którym uczestniczyło 18 osób. W następnych dwóch latach liczba uczestników nieznacznie wrastała, a cała inicjatywa była w znaczny sposób dofinansowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, ze szczególnym uwzględnieniem nagród finansowych.
Sylwetki uznanych twórców
Grażyna Czekała
Mieszkanka Gogolina. Jedna z najbardziej uznanych opolskich twórczyń ludowych. W latach 1980-1993 pracowała w opolskiej „Cepelii”, gdzie opanowała tajniki warsztatu, ucząc się od grona twórczyń starszego pokolenia. Aktualnie prowadzi pracownię zdobienia opolskiej porcelany. Artystka wielokrotnie uczestniczyła w projektach gminy Gogolin oraz województwa opolskiego, promujących malowaną porcelanę. Jest autorką malatury na ogromnej cementowej filiżance znajdującej się w centrum Gogolina. Wielokrotnie nagradzana w wewnętrznych konkurach organizowanych w opolskiej „Cepelii”. Jej prace charakteryzuje czytelna kompozycja, bardzo precyzyjna kreska i szeroka paleta użytych barw. Na tle innych zdobniczek wyróżnia ją drobny, pięknie wykonany ornament. Należy do STL. Nagrody: III nagroda – 2020; wyróżnienie – 2018.
Ewa Giemza
Zamieszkała w Prudniku. Zdobienia porcelany zaczęła się uczyć w 2017 roku od opolskiej twórczyni Agnieszki Okos. W późniejszym czasie uczestniczyła w warsztatach w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu prowadzonych przez uznane zdobniczki: Małgorzatę Mateję i Stefanię Topolę. Wiedzę pogłębiała korzystając z literatury i ikonografii tematu. Obecnie bierze udział w comiesięcznych spotkaniach malarek opolskiej porcelany, odbywających się w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. Artystka bardzo utalentowana pod względem plastycznym. Jej prace charakteryzują piękna, oszczędna i subtelna kolorystyka z dominanta koloru niebieskiego oraz ładne i czytelne kompozycje. Należy do grona twórczyń stosujących pastelową gamę barw i ciekawe cieniowanie. Należy do STL. Nagrody: III nagroda – 2019, wyróżnienie – 2020, 2021.
Józef Grzesiak
Mieszka w Opolu. Jedyny aktualnie czynny malarz opolskiej porcelany. Zdobienia uczył się od uznanych opolskich artystek starszego pokolenia. Przez kilka lat pracował w opolskiej „Cepelii”. Wielokrotnie nagradzany w wewnętrznych konkursach opolskiej „Cepelii”. Po rozwiązaniu „Cepelii” kontynuował tradycje zdobienia porcelany i do dziś współpracuje z uznaną zdobniczką porcelany Małgorzatą Mateją. Należy do najlepszych kolorystów w gronie czynnych twórców. Maluje piękne, pełne kompozycje z dużymi wielobarwnymi kwiatami. Jego prace charakteryzuje duża dbałość o szczegóły oraz maksymalne wykorzystanie powierzchni malarskiej. Słynie z zamiłowania do koloru fioletowego tzw. purpury, niezwykle drogiego barwnika, dającego piękny efekt kolorystyczny. Nagrody: I nagroda – 2016; wyróżnienie – 2013, 2018.
Grażyna Joszko
Mieszka w Dańcu. Uznana opolska twórczyni ludowa średniego pokolenia. Pochodzi z rodziny o trzypokoleniowej tradycji twórczej. Zdobieniem porcelany zajmowała się jej babcia Maria Niesłony a następnie mama, nieżyjąca już znakomita opolska twórczyni ludowa Irena Kurek, od której malowania uczyła się artystka. Przez kilka lat związana z opolską „Cepelią”, gdzie była laureatką konkursów organizowanych dla pracowników. Jej kompozycje są starannie rozplanowane, używa palety ciemniejszych odcieni farb, zwłaszcza czerwieni i niebieskiego, co nadaje wyrobom po wypaleniu bardzo charakterystyczną kolorystykę. Należy do STL. Nagrody: II nagroda – 2014; wyróżnienie – 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2021.
Gertruda Kleman
Mieszkanka Opola. Należy do grona najstarszych i najbardziej uznanych opolskich malarek porcelany. W latach 1972-1980 i 1990-2001 pracowała w dziale zdobnictwa porcelany w opolskiej Cepelii. Malowania uczyła się od najstarszego pokolenia twórczyń. Uczestniczka i laureatka wielu konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej Cepelii Od wielu lat bierze udział w wielu krajowych i zagranicznych imprezach, gdzie prezentuje umiejętności zdobienia porcelany. W ornamentyce często wykorzystuje motyw zielonych listków. Tworzy bardzo wyraźne i czytelne kompozycje z dużymi wzorami kwiatowymi o różnorodnej kolorystyce. W kilku edycjach konkursu wykonała prace ozdobione wyłącznie szkicami konturowymi w kolorze czarnym. Należy do STL. Nagrody: wyróżnienie – 2012, 2013, 2014, 2018, 2019.
Sabina Kurek
Zamieszkała w Laskowicach. Jedna z młodszych i jednocześnie najbardziej utalentowanych uczestniczek konkursu malowania porcelany. Zdobienia uczyła się u malarek pracujących w firmie Leokadii Trebel a kompozycji i cieniowania u Małgorzaty Mateji. Wypracowała bardzo charakterystyczne wzornictwo i kolorystykę. Należy do grona najbardziej aktywnych twórczyń, prowadzi działalność artystyczną. Prace tej zdobniczki charakteryzuje przepiękna pastelowa kolorystyka i bardzo przejrzysta oraz przemyślana kompozycja. Tworzy duże ładne kwiaty głównie w odcieniach kolorów czerwonego i niebieskiego. Artystka znakomicie opanowała technikę cieniowania. Nagrody: Nagroda główna – 2014; II nagroda – 2013, 2015, 2018, 2019; III nagroda – 2017, wyróżnienie – 2016, 2020, 2021.
Agnieszka Mazur
Mieszkanka Staniszcza Małego. Należy do grona najstarszych aktywnych malarek porcelany. Przez wiele lat pracowała w opolskiej Cepelii, gdzie uczyła się techniki zdobienia od najbardziej uznanych malarek: Marii Kobyłki, Gertrudy Mateji, Stefanii Topoli, Marii Rudzik i innych. Uczestniczka i laureatka konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej Cepelii. Przez wiele lat współpracowała z Małgorzata Mateją. Jej wyroby podobnie jak w przypadku innych starszych twórczyń posiadają bardzo charakterystyczną ornamentykę: duże czytelne wzory kwiatowe z dominującymi kolorami czerwonym, pomarańczowym i niebieskim. Kompozycję stanowi zazwyczaj dookolny szeroki, gęsto namalowany wzór roślinny z zaznaczonym szlaczkiem przy górnym brzegu. Nagrody: wyróżnienie – 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018.
Agnieszka Okos
Zamieszkała w Przyworach. Jedna z bardzo aktywnych twórczyń młodego pokolenia. Zdobnictwa porcelany uczyła się w pracowni Ewy Żołny oraz u najbardziej uznanej opolskiej zdobniczki Stefanii Topoli. Od kilku lat jest wiceprezesem fundacji „Opolskie dziouchy”, promującej również opolską malowaną porcelanę. Prowadzi działalność artystyczną. Uczestniczy w działaniach promocyjnych organizowanych przez województwo opolskie i Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. Organizuje warsztaty malowania porcelany dla dzieci i dorosłych. Wypracowała własny bardzo rozpoznawalny wzór. Tworzy bardzo duże, czytelne kompozycje roślinne z wielkimi różnobarwnymi kwiatami. Często maluje motyw sentymentalny w formie serca. Stosuje motywy współczesnego designu z wykorzystaniem wzoru opolskiego i dodatkami kolorów srebrnego i złotego. Należy do STL. Nagrody: wyróżnienie – 2013, 2015, 2016, 2017, 2020.
Teresa Orlik
Mieszka w Tarnowie Opolskim. Bardzo dobra malarka porcelany średniego pokolenia. Zdobnictwa porcelany uczyła się w pracowni opolskiej „Cepelii” pod nadzorem wybitnych zdobniczek: Stefanii Okos, Marii Kobyłki, swojej siostry Emmy Gebauer oraz kierowniczki Alicji Kwiatkowskiej. Tam też pracowała od lat 80. XX wieku aż do rozwiązania spółdzielni w 2007 roku. Uczestniczka i laureatka wielu konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej Cepelii. Tworzy bardzo wypracowane, piękne i symetryczne kompozycje. W jej pracach dominuje ciepła kolorystyka, na którą składają się jaśniejsze odcienie barwy niebieskiej, czerwonej, pomarańczowej, żółtej i zielonej. Należy do STL. Nagrody: I nagroda – 2013; II nagroda – 2016; III nagroda – 2015; wyróżnienie – 2014, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021.
Ewa Przybył
Mieszkanka Opola. Uznana zdobniczka średniego pokolenia. Nauki malowania porcelany pobierała w opolskiej „Cepelii” u znanych twórczyń oraz kierowniczki pracowni Alicji Kwiatkowskiej. Uczestniczka i laureatka wielu konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej Cepelii. Brała udział w krajowych i zagranicznych pokazach organizowanych przez województwo opolskie. Aktualnie zdobi porcelanę sporadycznie na specjalne zamówienie. Tworzy głównie dookolne czytelne, wielobarwne kompozycje roślinne i szlaczkami z niebieskimi małymi kwiatkami. W jej pracach dominuje ciepła kolorystyka z wybijającymi się czerwonymi dużymi kwiatami. Znana opolska twórczyni ludowa. Należy do STL. Nagrody: III nagroda – 2012; wyróżnienie – 2015, 2016, 2018, 2021.
Irena Słaboń
Mieszka w Staniszczu Małym. Należy do grona najstarszych czynnych zdobniczek porcelany. Techniki i wzornictwa uczyła się w opolskiej „Cepelii” od uznanych twórczyń: Stefanii Topoli, Marii Kobyłki oraz pod nadzorem Alicji Kwiatkowskiej. Uczestniczka i laureatka konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej „Cepelii”. Od wielu lat współpracuje z Małgorzatą Mateją. Podobnie jak w przypadku Agnieszki Mazur na jej wyrobach widać dookolną zwartą, gęstą kompozycję roślinną z nieco mniej czytelnym wzorem. W kolorystyce jej prac dominują barwy ciepłe: czerwony, pomarańczowy, żółty wzbogacone o niebieski i jasny fiolet. Jako jedna z kilku artystek dodatkowo maluje elementy zoomorficzne w postaci ptaszków i owadów. Nagrody: wyróżnienie – 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021.
Ewa Sumlińska
Zamieszkała w Ochodzach. Jedna z młodszych i wyjątkowo utalentowanych uczestniczek konkursu. Malowania porcelany uczyła się samodzielnie korzystając z uwag znanej zdobniczki Agnieszki Okos. Od kilku lat prowadzi działalność artystyczną. Jest członkinią fundacji „Opolskie dziouchy”, gdzie promuje zdobnictwo porcelany. Organizuje warsztaty malowania porcelany dla dzieci i dorosłych. Twórczyni wypracowała własny, bardzo charakterystyczny duży wzór kwiatowy z dominantą niebieskiego kwiatu o kształcie zbliżonym do połówki łódki. Maluje prace w piękne, żywe kolory z przewagą odcieni czerwieni, pomarańczy i żółci. Są one starannie wypracowane i znakomicie wykonane pod względem technicznym. Często wykorzystuje motyw zoomorficzny w formie kota. Nagrody: wyróżnienie – 2016, 2017, 2018, 2019, 2021.
Barbara Trąbczyńska
Zamieszkała w Dąbrówce Łubiańskiej. Wzornictwa i techniki początkowo uczyła się od matki. Swoje umiejętności doskonaliła w opolskiej „Cepelii” pod czujnym okiem wybitnych malarek porcelany i kierowniczki pracowni Alicji Kwiatkowskiej. Uczestniczka i laureatka konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej „Cepelii”. Od kilkunastu lat razem z mamą prowadzi działalność artystyczną. Tworzy piękne, czytelne kompozycje malowane w lekki, nie pozbawiony finezji sposób. Dominują w nich duże kwiaty, przeważnie niebieskie z czerwono-pomarańczowym środkiem kielicha lub znak firmowy artystki otwarty czerwony kwiat z czarnym wnętrzem. Jej wytwory charakteryzuje nienaganna technika wykonania. Należy do STL. Nagrody: wyróżnienie – 2013, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020.
X Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany
Tegoroczna jubileuszowa edycja została poprzedzona szeroko zakrojoną akcją promocyjną, na którą składały się druk i rozwieszenie plakatów w mieście Opole oraz w jednostkach kultury na obszarze województwa opolskiego, przesłanie informacji do ośrodków kultury w wersji elektronicznej, zamieszczenie plakatów i regulaminów na internetowych stronach muzealnych. Nagrane zostały programy informacyjne w radio DOXA, Opole, Złote Przeboje i telewizji regionalnej TVP 3 Opole. Telefonicznie zawiadomiono członków Opolskiego Oddziału STL. W miesiącu sierpniu przeprowadzono cykl czterech trzydniowych warsztatów zdobienia porcelany prowadzonych przez uznane opolskie malarki porcelany: Teresę Ozimek, Stefanię Topolę, Agnieszkę Okos i Małgorzatę Mateję. Artystki przygotowały farby oraz narzędzia dla uczestników, którzy przynosili ze sobą porcelanę. W trakcie działań prowadzący dzielili się posiadaną wiedzą praktyczną z dziedziny zdobienia porcelany, począwszy od bazy materiałowej, poprzez techniki zdobienia aż po proces wypału. W zajęciach uczestniczyło ponad 200 osób. W międzyczasie zostały zakupione materiały i surowce do przeprowadzenia przewodu konkursowego: farby naszkliwne i naczynia porcelanowe.
X Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany odbył się w dniu 31 sierpnia 2021 roku. Wzięła w nim udział rekordowa ilość 35 uczestników, mieszkańców województwa opolskiego. W gronie tym pojawił się jeden mężczyzna, znany twórca Józef Grzesiak. W otwarciu imprezy udział wzięli: dyrektor Muzeum Wsi Opolskiej Jarosław Gałęza oraz koordynator projektu Bogdan Jasiński. Każda z osób uczestniczących w konkursie losowała zestaw porcelany do zdobienia – filiżankę ze spodkiem lub duży płaski talerz. Farby naszkliwne przeznaczone dla twórców zostały przygotowane przez Małgorzatę Mateję. Podczas konkursu miała miejsce godzinna transmisja na żywo w Radio Opole. W trakcie ośmiu godzin artyści dekorowali naczynia a następnie przekazali je pracownikowi muzeum. Po wysuszeniu prace zostały załadowane do pieca ceramicznego zlokalizowanego na terenie muzeum i wypalone przez Alicję Kwiatkowską. W dniu 3 września 2021 roku odbyły się obrady jury złożonego ze specjalistów oraz etnografów zajmujących się tym zagadnieniem: Alicja Kwiatkowska (były kierownik działu zdobienia porcelany w opolskiej „Cepelii”), Julita Ćwikła (Muzeum w Raciborzu), Izabela Jasińska (Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu), Joanna Kurbiel (Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu) Stefania Topola (honorowy prezes Opolskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych, zdobniczka porcelany) i Bogdan Jasiński (Muzeum Wsi Opolskiej). Jako podstawowe kryteria oceny prac przyjęto: układ kompozycji, technikę wykonania i nawiązanie w ornamentyce do wzorów z kroszonek.
Ogromna większość prac konkursowych prezentowała niezwykle wysoki i wyrównany poziom. Wpływ na to mają zapewne dodatkowe zajęcia warsztatowe jakie odbywają się comiesięcznie w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. Swoje umiejętności doskonali na nich grupa około 20 osób. Trzy spośród nich to tegoroczni laureaci.
Jury postanowiło przyznać 4 nagrody i 12 wyróżnień. Większość uczestników konkursu ozdobiła naczynia w wielobarwne kompozycje roślinne: mniej lub bardziej fantazyjne kwiaty i wici roślinne, dwie natomiast wykonały prace monochromatyczne (konturowe) w kolorze zielonym i czarnym (wyróżnienie – Stanisława Piasecka). Laureatką nagrody głównej została Małgorzata Mateja ze Staniszcza Małego jedna z najlepszych opolskich zdobniczek porcelany. Na talerzu namalowała bardzo przejrzystą kompozycję z charakterystycznymi dużymi kwiatami z dominantą kolorów niebieskiego, czerwonego oraz fioletu. Anna Wieszołek (z domu Ozimek) i Teresa Ozimek z Kosic stworzyły na talerzach podobne w formie i kolorystce kompozycje, w których środku namalowały piękny, pastelowy wzór roślinny. Przy brzegach naczynia pojedyncze szlaczki w postaci listków i niebieskich kwiatów., Jako jedyna malując uzyskuje efekt zbliżony do fladrowania – spływania, przenikania się kolorów. Bardzo ładny wzór zaprezentowała. Charakterystyczne dla tej twórczyni są Sabina Kurek z Laskowic stworzyła czytelną kompozycję z dużymi wzorami. To zdobniczka o najlepiej wypracowanej technice cieniowania i doskonałym wyczuciu barw. Efekt niepowtarzalnej, pastelowej kolorystyki uzyskuje dzięki nakładaniu na powierzchnię naczynia cienkiej warstwy farby. Teresa Orlik z Tarnowa Op. dookoła centralnej kompozycji namalowała szlaczek złożony z niebieskich kwiatków. Jedyny w gronie uczestników mężczyzna Aleksander Kovalenko ze Zdzieszowic ozdobił. filiżankę w bardzo nietypowej kolorystyce – niebieskie liście przeplatają się z czerwonymi kwiatami. Anna Kośna z Opola nawiązała do popularnej w drugiej połowie lat 70. XX w. konwencji malowania na opolskiej porcelanie wzorów jednobarwnych, cieniowanych. Bardzo interesującą kompozycję stworzyła młoda Agnieszki Okos. Piękne, bardzo czytelne wzory kwiatowe przyozdobiła we wdzięczny motyw sentymentalny w postaci serca. Niezwykła lekkość ręki charakteryzuje prace czynnych zdobniczek – Aliny Wypchło i Barbary Trąbczyńskiej. Ciekawostkę na tym tle stanowią dzieła starszej generacji twórczyń: Ireny Słaboń, Agnieszki Mazur i Waltraudy Szulc, które malują dosyć zwarte, dookolne wzory z dominacją koloru żółtego, czerwonego, pomarańczowego, z wieńczone przy górnej krawędzi szlaczkiem z niebieskich kwiatków..
Wręczenie nagród oraz dyplomów odbyło się w dniu 17 października 2021 roku, w budynku spichlerza z Grudyni Wielkiej w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu w trakcie imprezy plenerowej Święto Plonów. Targi Miodu. Nagrody finansowe w kwocie 3000 zł zostały ufundowane przez Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu ze środków pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Przy wręczeniu nagród obecni byli: dyrektor Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu Jarosław Gałęza, Marszałek Województwa Opolskiego Zbigniew Kubalańca, prezes Opolskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych Helena Wojtasik, prezes honorowy Opolskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Stefania Topola i koordynator projektu Bogdan Jasiński.
LAUREACI NAGRÓD I WYRÓŻNIEŃ W X WOJEWÓDZKIM KONKURSIE MALOWANIA PORCELANY
Nagroda główna Małgorzata Mateja
I Nagroda: Anna Wieszołek
II Nagroda Teresa Ozimek
III Nagroda Alina Wypchło
Wyróżnienie:
Sonia Bandura
Ewa Giemza
Olha Herkusha
Grażyna Joszko
Bożena Konieczko
Sabina Kurek
Teresa Orlik
Stanisława Piasecka
Ewa Przybył
Agnieszka Rosicka
Irena Słaboń
Ewa Sumlińska
Małgorzata Mateja
Mieszkanka Staniszcza Małego. Należy do najlepszych zdobniczek porcelany średniego pokolenia. Od lat 80. XX wieku aż do 2007 roku zatrudniona w opolskiej „Cepelii”. Techniki uczyła się od uznanych, starszych twórczyń: Marii Kobyłki, Stefanii Topoli, Marii Rudzik. Uczestniczka i laureatka wielu konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej Cepelii. Jedna z najaktywniejszych obecnie zdobniczek porcelany. Uczestniczy w imprezach krajowych i zagranicznych, biorąc udział w pokazach. Od wielu lat współpracuje z Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu przy organizacji warsztatów. Prowadzi działalność artystyczną. Wypracowała własny niepowtarzalny styl. W kolorystyce obecnej na jej wytworach dominują barwy: niebieska, czerwona i fioletowa (purpura). Tworzy piękne, czytelne kompozycje. Jej rysunek charakteryzuje lekkość kreski. Uznana opolska twórczyni ludowa. Należy do STL. Nagrody: Nagroda główna: 2019, 2021; I nagroda – 2015, 2018; II nagroda – 2017, 2020; III nagroda – 2012, 2013, 2014, 2016.
Teresa Ozimek
Zamieszkała w Kosicach. Znana opolska twórczyni ludowa średniego pokolenia. Najbardziej utytułowana laureatka wojewódzkiego konkursu malowania porcelany. Wyjątkowo utalentowana zdobniczka. Zdobnictwa uczyła się w prywatnej pracowni. Przez kilka lat pracowała w opolskiej „Cepelii”, gdzie doskonaliła swoje umiejętności pod nadzorem uznanych twórczyń oraz kierowniczki pracowni porcelany Alicji Kwiatkowskiej. Uczestniczka i laureatka wielu konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej Cepelii. Jako jedna z pierwszych artystek otworzyła prywatną firmę zajmującą się zdobieniem porcelany. Jej wytwory charakteryzuje znakomita technika: doskonała i bardzo precyzyjna kreska oraz przejrzystość i wielobarwność kompozycji. Przy malowaniu stosuje cieniowanie, co daje piękny efekt wizualny. Należy do STL. Nagrody: Nagroda Główna – 2013, 2015, 2016, 2018, 2020; I nagroda – 2012, 2014, 2017; II nagroda – 2021; wyróżnienie – 2019.
Anna Wieszołek (z domu Ozimek)
Mieszkanka Kosic. Jedna z najmłodszych i jednocześnie najbardziej utalentowanych uczestniczek konkursu. Zdolności plastyczne odziedziczyła po matce uznanej twórczyni ludowej Teresie Ozimek, u której uczy się malowania porcelany. Wspólnie prowadzą prywatną firmę zajmującą się zdobieniem porcelany. Przez krótki czas współpracowała z fundacją „Opolskie dziouchy”. Jej wytwory, podobnie jak i dzieła matki charakteryzuje znakomita technika: doskonała i bardzo precyzyjna kreska oraz przejrzystość i wielobarwność kompozycji. Kwiaty i kolorystyka wzorowana jest na wyrobach matki, przy czym kwiaty są nieco mniejsze i pojawia się więcej koloru zielonego. Nagrody: wyróżnienie – I nagroda – 2019, 2020, 2021; III nagroda 2018; wyróżnienie – 2014, 2017.
Alina Wypchło
Mieszka w Ligocie Książęcej. Uznana malarka porcelany średniego pokolenia. Przez kilka lat była zatrudniona w opolskiej Cepelii, gdzie uczyła się zdobnictwa porcelany od uznanych twórczyń i pod nadzorem kierownik pracowni Alicji Kwiatkowskiej. Uczestniczka i laureatka wielu konkursów malowania porcelany organizowanych w opolskiej Cepelii. Brała udział w wielu pokazach, warsztatach zdobienia porcelany w kraju i zagranicą. Prowadzi prywatną działalność artystyczną. Tworzy kompozycje roślinne, malowane z duża lekkością – jakby od niechcenia. Kwiaty mają smukłe kształty, niekiedy w kompozycjach widać nadmiar ornamentów. Artystka często maluje na wytworach elementy zoomorficzne w postaci różnych owadów i ślimaków. Należy do STL. Nagrody: Nagroda Główna – 2017; III nagroda – 2021; wyróżnienie – 2013, 2015, 2016, 2018, 2019, 2020.
Wystawa pokonkursowa X Wojewódzki Konkurs Malowania Porcelany
17 październik – 30 listopad 2021
Wystawa pokonkursowa została otwarta podczas imprezy plenerowej Święto Plonów-Targi Miodu w dnu 17 października 2021 r., w spichlerzu z Grudyni Wielkiej w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. Na wystawę składają się 3 mobilne aluminiowe systemy wystawiennicze – każdy złożony z trzech dwustronnych ścianek wystawienniczych, w których zamocowane są płyty PCV z naklejonymi nadrukami. Prace konkursowe prezentowane są w 10 gablotach. Tekst wystawy i wybór zdjęć został przygotowany przez pracownika MWO Bogdana Jasińskiego, a projekt, skład, wydruk oraz oprawę plastyczną ekspozycji przygotował Marek Krajewski. Wystawie towarzyszył informator przygotowany przez Bogdana Jasińskiego. Ekspozycję obejrzało około 4 000 zwiedzających.
Sąsiedzi. Od narodzin, aż po śmierć. Fotografie Franciszka Lepicha z Oleszki.
Wystawa czasowa Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu
17 września – 31 października 2021 r.
Sąsiedzi. Od narodzin, aż po śmierć.
Fotografie Franciszka Lepicha z Oleszki
Muzealny projekt zakłada organizację wystawy archiwalnych fotografii – portretów mieszkańców Oleszki, Jasiony i Żyrowej, wsi położonych w powiecie krapkowickim, w pobliżu Góry św. Anny, na Śląsku Opolskim, wykonanych przez fotografa amatora, stolarza i kołodzieja – Franciszka Lepicha w latach 20. I 30. XX w., odnalezionych w postaci oryginalnych szklanych negatywów w 2016 r.
Będzie to wystawa autorskich fotografii o wysokiej wartości artystycznej, ale przede wszystkim będących cennym źródłem informacji o dawnym życiu społeczności wiejskiej na Śląsku Opolskim, ujętych na wystawie w cyklu zatytułowanym „Od narodzin, aż po śmierć”, obrazującym najważniejsze etapy życia ludzkiego, w tym przypadku – Ślązaka, szerzej historię i kulturę Śląska Opolskiego. Wystawa o charakterze etnograficzno-historycznym oraz ze względu na wysoki poziom artystyczny zdjęć – także wystawa sztuki fotograficznej.
Ukazany zostanie wyjątkowo cenny, zarówno pod kątem historycznym, etnograficznym i socjologicznym, jak również technicznym, fotograficzny dorobek Franciszka Lepicha. Zrealizowany zostanie film dokumentalny. Ilustracją muzyczną wystawy będą unikatowe polskojęzyczne pieśni ludowe, opowiadające o życiu Ślązaków, zarejestrowane w 1913 r. na Śląsku Opolskim, za pomocą fonografu Edisona przez niemieckiego badacza Paula Schmidta. Wydany zostanie katalog wystawy, zorganizowane zostaną wydarzenia towarzyszące o charakterze edukacyjnym i integracyjnym.
Głównym celem wystawy jest promowanie dziedzictwa kulturowego Śląska Opolskiego oraz promowanie i rozpowszechnianie klasycznej sztuki fotograficznej oraz jej twórcy.
Kurator wystawy: Magdalena Górniak-Bardzik.
Więcej o projekcie na stronie: https://franciszeklepich.pl/
Do pobrania katalog wystawy (8,9 MB, PDF)
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego I Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – Państwowego Funduszu Celowego Oraz Samorządu Województwa Opolskiego
Całkowita wartość zadania: 84 637,38 zł
Dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – Państwowego Funduszu Celowego: 46 000 zł
Dofinansowanie ze środków Samorządu Województwa Opolskiego: 38 637,38 zł
„Głos mają ryby. Ochrona dziedzictwa kulturowego i bioróżnorodności w środowiskach wodnych w Muzeum Wsi Opolskiej i na terenie Śląska Opolskiego” 2021
Projekt „Głos mają ryby. Ochrona dziedzictwa kulturowego i bioróżnorodności w środowiskach wodnych w Muzeum Wsi Opolskiej i na terenie Śląska Opolskiego” w 2021 roku wszedł w zaawansowaną fazę realizacji. Na terenie Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu rozpoczęliśmy szereg działań związanych z tą inicjatywą.
Rewitalizacja cieku wodnego.
Jednym z założeń ochrony bioróżnorodności w Muzeum jest rewitalizacja naszego cieku wodnego. Sztucznie utworzony w 1969 roku obiekt mierzy ok. 700 metrów. W skład cieku wchodzi też staw (również będący w trakcie rewitalizacji) oraz mniejsze zbiorniki służące między innymi do obsługi młyna wodnego z Siołkowic Starych.
Odbudowa zagrody rybackiej
W roku bieżącym ruszyły prace budowlane na terenie muzeum, obejmujące zbudowanie trzech budynków wraz z pełną infrastrukturą gospodarstwa wiejskiego (droga, ogrodzenie, gnojownik czy haźlik, itd.). Wśród obiektów architektonicznych znajdzie się m.in. chałupa z Turza, która na odbudowę czekała aż 44 lata (od momentu rozbiórki). Oprócz chałupy z Turza, w zagrodzie stać będą: stodoła z Podlesia (z ekspozycją biotopu rzecznego) oraz budynek gospodarczy z wozownią. W zagrodzie znajdzie się ekspozycja prezentująca życie rybaka rzecznego z okolic Kędzierzyna-Koźla i Raciborza w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Warsztaty ekologiczne
Od czerwca 2021 roku rozpoczęliśmy cykl lekcji przyrodniczych na terenie naszego Muzeum.
Warsztaty ekologiczne przeprowadzane w Muzeum Wsi Opolskiej poruszają tematykę ochrony wody i całego środowiska wodnego, w kontekście zagrożonych gatunków ryb oraz zanieczyszczenia wody. Główną tematyką warsztatów jest ochrona bioróżnorodności, edukacja ekologiczna, przyrodnicza, fauna i flora.Ponadto zakłada się przeprowadzenie warsztatów dotyczących gatunków ryb chronionych i zagrożonych wyginięciem. Spotkania edukacyjne są skierowane do wszystkich grup wiekowych.
Imprezy plenerowe
Podczas trwania projektu, zrealizowane zostaną dwie imprezy plenerowe o charakterze ekologicznym. Szczególny nacisk będzie położony na ochronę środowiska wodnego, gatunków ryb zagrożonych wyginięciem, pokazy kulinarne ściśle związane z ukazaniem naturalnej hodowli organizmów wodnych i pozyskiwanie ryb ze sztucznych zbiorników wodnych, rzek i jezior, a także zagospodarowaniem i odpowiedzialną eksploatacją zasobów rybnych rzek i jezior. Ponadto planowany jest w tym czasie kiermasz wyrobów ekologicznych oraz występy zespołów folkowych.
Podczas imprez planuje się bezpłatne prelekcje na temat ochrony różnorodności biologicznej, warsztaty rodzinne, pokaz rzemiosła związanego z tradycją rybołówstwa i rybactwa. Przewidziane są także spotkania z przyrodnikami, leśnikami, pasjonatami przyrody, ekologami. „Ekopiknik’’organizowany będzie dwukrotnie w pierwszym i drugim roku trwania projektu.
Warsztaty i pokazy kulinarne
Warsztaty i pokazy kulinarne mają na celu promocję lokalnych ryb ściśle powiązaną z pogłębieniem świadomości społeczeństwa w kontekście dóbr natury i ochrony otaczającego nas środowiska, ochrony zdrowego, ekologicznego jedzenia, upraw nie ingerujących w czystość wód. Warsztaty będą miały także na celu pokazać bogate, regionalne kulinarne dziedzictwo.
W 2021 roku Muzeum Wsi Opolskiej odbywały się również warsztaty kulinarne poświęcone potrawom z ryb regionalnych. Był to cykl 8 spotkań prowadzonych przez zawodowego kucharza Kamila Klekowskiego. Na każdym z trzygodzinnych warsztatów uczestnicy uczyli się trudnej sztuki filetowania oraz porcjowania ryb oraz oczywiście przyrządzania z nich różnorakich potraw. Uczestnicy dowiedzieli się między innymi jak ugotować zupę rybną zgodną z ideą „zero waste”. Mogli też przygotować filet z karpia zapiekanego na warzywach oraz roladki z pstrąga.
